yollar bizim

Dünyada hepimiz sallantılı, korkuluksuz bir köprüde yürür gibiyiz. Tutunacak bir şey olmadı mı insan yuvarlanır. Tramvaylardaki tutamaklar gibi. Uzanır tutunurlar. Kimi zenginliğine tutunur; kimi müdürlüğüne; kimi işine, sanatına. Çocuklarına tutunanlar vardır. Herkes kendi tutamağının en iyi, en yüksek olduğuna inanır. Gülünçlüğünü fark etmez. Kağızman köylerinden birinde bir çift öküze tutunan bir adam tanıdım. Öküzleri besiliydi, pırıl pırıldı. Herkesin, “-Veli ağanın öküzleri gibi öküz yoktur,” demesini isterdi. Daha gülünçleri de vardır. Ben toplumdaki değerlerin ikiyüzlülüğünü, sahteliğini, gülünçlüğünü göreli beri, gülünç olmayan tek tutamağı arıyorum: Gerçek sevgiyi! Bir kadın. Birbirimize yeteceğimiz, benimle birlik düşünen, duyan, seven bir kadın! Yusuf Atılgan, Aylak Adam s.148

  Yeniden yürüyorum. Rüzgar, bir vapur düdüğünün çığlığını getiriyor. Yapayalnızım, ama bir kente yürüyen ordu gibiyim... Şu anda, denizlerin üzerinde müzikle çalkalanan gemiler var; Avrupa'nın bütün kentlerinden ışıklar yanıyor; Berlin sokaklarında komünistlerle Naziler çarpışıyor; işsizler, New York kaldırımlarını arşınlayıp duruyorlar; sıcak odalarda tuvalet masalarının karşısına geçmiş kadınlar, kirpiklerini boyuyorlar. Ve ben burada, şu ıssız sokaktayım. Neukölln'deki bir pencereden sıkılan her kurşun; götürülen yaralıların her kanlı hıçkırığı; süslenen kadınların her ufacık, şaşmaz el hareketi, adımlarımın her birine, kalbimin her atışına yanıt veriyor. Bulantı, s.89

  Geçen sene böyle bir yazı okumuştum, o günden beri düşünüyorum hayatıma yön veren 10 kitap nedir diye. En çok beğendiğiniz kitapları belirlemek kolaydır ama bir kitap okuduktan sonra bazı kararlarınızı sorgulamak bazılarını değiştirmek ise o kitabın hayatınıza etki ettiğini gösterir. Yani bir kitabı beğenmekle bir kitabın size kendinizi sorgulatması ayrı şeylerdir. Ben "bir kitap okudum hayatım değişti" demiyorum ama "bir kitap okudum ve kararlarım değişti" dediğim 10 kitabı sıralayacağım.

  İyi hissetmek için her zaman bir sebep vardır, eğer küçük mutluluklarımız varsa. Çünkü kabul edelim ki, hiç bir zaman hayallerini kurduğumuz kadar boş vaktimiz ve büyük imkanlarımız olmayacak. Günlük telaşların arasında 15 dakikalık bir kahve molası veya 45 dakikalık güzel bir yemek keyfi gülümsetecek bizi. Yemek yemeyi çok sevdiğim için bunlara küçük mutlulukların en büyükleri diyeceğim açıkçası.

  Tam adı Beyaz Geceler - Bir Hayalperestin Anılarından olan Dostoyevski'nin uzun öyküsü yazarın en etkileyici kitaplarından biridir. Öykünün baş kahramanı ve anlatıcısı yalnız bir delikanlı. Karakterin tahlili, şehirde tek başına dolaşıp insanları ve binaları gözlemlemesi gibi özellikleri, daha sonra yazacağı Suç ve Ceza ve Yeraltından Notlar 'a temel niteliğinde.

  Kimi kitaplar belli bir temel üzerinde yazılır. Bir kuramın çerçevesinde şekillenir hikayenin örgüsü. Bu kitaplar da belli bir nitelik taşırlar elbet. Yusuf Atılgan'ın psikanalistik mekanizmayı kullanarak yazdığı Aylak Adam gibi. Veya varoluşçu kaygılarla ele alınmış Sartre'ın Bulantı'sı gibi.

  Tiyatro izlemeyi çok severim. Ancak ilkokulda okumuş olduğum Cimri'den bu yana tiyatro eseri okuma meselesine fazla eğilmemiştim. Geçen sene İzmir Tüyap'tan aldığım Macbeth'i de neredeyse bir sene sonra okudum. Fakat tiyatroyu okumak da en az izlemek kadar güzel. Ben Hasan Ali Yücel çevirilerinden aldım kitabı, çevirmeni de Sabahattin Eyüboğlu gibi usta  bir isim. Bir de önsöz ve giriş diye iki bölüm hazırlamışlar ki, eserin kendisini bir günde; özsöz ve giriş bölümünü iki günde bitirdim. Önsöz ve Giriş bölümlerinde Shakespeare tiyatroculuğuna ve dönemin tiyatro anlayışına değinilmiş. Ayrıca Macbeth eserinin ilham kaynağı olan tarihi olayların da bir özeti mevcuttu. Yani ben hem çeviriden, hem de Macbeth'i gerçekten daha iyi algılamamı sağlamış giriş ve önsöz kısmından çok memnun kaldım.